27 Haziran 2019 16:23
İş akdi sona erse de bazı hallerde çalışana kıdem tazminatı ödenmez.
Bunlar;
a. İşyerinin veya işletmenin bir başka işverene devri hallerinde salt devir nedeniyle kıdem tazminatı ödenmez.
İşyerinin kısmen veya tümüyle devredilmesi durumunda, devreden işveren tarafından devir tarihinde iş sözleşmeleri feshedilmemiş ise söz konusu işyerinde çalışmakta olanların iş sözleşmeleri devirden sonra aynı şartlarla devralan işverene geçmektedir. Bu durum iş sözleşmelerinde veya kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin gibi kıdeme bağlı haklarda değişiklik yaratmaz. İşyerinin devredilmiş olması çalışan için haklı sebeple ve kıdem tazminatı talep ederek iş akdini sona erdirebileceği bir hal olarak kabul edilmez. Dolayısıyla sırf bu sebeple işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.
b. Çalışma şartlarının esaslı olmayan tarzda değiştirilmesi hali işçi bakımından fesih için haklı neden teşkil etmediğinden iş akdini bu sebeple sona erdiren işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bu durumda kendisine kıdem tazminatı ödenmez. Buna karşılık iş sözleşmesi koşullarında esaslı değişiklik yapılmış ve işçi bu değişikliği kabul etmediği halde değişiklik uygulamaya konulmuş ise işçi iş akdini haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı ödenir.
c. Ücret artırımı yapılmaması
İş sözleşmesinde işveren tarafından yüzde veya miktar olarak zam taahhüdünde bulunulmamışsa, işverenin işçinin ücretine zam yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu durumda, ücretine zam yapılmaması nedeniyle işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılacağından kıdem tazminatına hak kazanması söz konusu olmayacaktır. Zira ücrete zam yapılmaması İş Kanunu bakımından haklı neden teşkil etmemektedir. Ancak ayrımcılık yasağına aykırı olarak haklı bir sebep yokken daha az zam alan ya da hiç zam alamayan işçinin, durumu ispat etmesi kaydıyla, haklı nedenle fesih hakkı doğacaktır ve kıdem tazminatı ödenecektir.
d. Hamilelik veya doğum nedeni ile işten ayrılan kadın işçinin kıdem tazminatı
4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/1 maddesinde düzenlenmiş sağlık nedenleri söz konusu olmaksızın (yani işin ve işyeri koşullarının hamilelik veya doğum yapmış çalışan açısından sakınca taşımaması) hamilelik ve doğum nedeniyle işten ayrılan işçi istifa etmiş sayılır ve kıdem tazminatı ödenmez.
e. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II (Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri) gerekçesiyle iş akdinin işveren tarafından haklı nedenle derhal feshinde kıdem tazminatı ödenmez.
f. İş Kanununa tabi olmayan çalışanlar İş Kanunu kapsamında kıdem tazminatı alamazlar. Özel yasalarında düzenlenen kıdem veya benzeri tazminat hakları saklıdır. Ev hizmetlerinde çalışanlar, çıraklar vs çalışanlar bu gruba girer.
g. Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin sonunda kendiliğinden sona ermesi halinde kıdem tazminatı ödenmez.