28 Haziran 2019 07:05
Çalışanın temel ücreti (çıplak ücreti) dışındaki süreklilik arz eden tüm hakları; yol ve yemek ödemeleri, istisnai ödeme olmamak kaydıyla yapılan ikramiye ödemesi, primler, kar payı/jestiyon ödemeleri, yakacak yardımı, bayram ödemesi veya erzak tutarı, çocuk yardımı gibi işyerindeki teamüllere göre veya iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde belirtilmiş olan bir anlamda da sürekli denilebilecek bir teşvik amacı gütmeyen veya arizi sosyal yardım niteliğinde de olmayan ödemeler tespit edilir ve maaşına eklenir. Bu ödemelerin tutarları değişkenlik göstermekte ise son bir yıldaki ortalamalarını dikkate almak gerekecektir. Eğer son bir yılda düzensizlik veya tek taraflı ve dolayısıyla geçersiz bir şekilde işveren tarafından ortadan kaldırılmış ise bu takdirde geriye doğru gidilerek yıllık ortalamanın 12 aya bölünmesinden elde edilen tutarın bir aylık maaşa eklenmesi suretiyle elde edilecek tutar olacaktır.
İş Sözleşmesi veya Toplu İş Sözleşmesi ile çalışanın 12 aylık maaşına ek maaş alacağı kararlaştırılmış ise (bir ay tek bir ay çift maaş veya bir yılda toplam 15 maaş alacağı gibi) yukarıda hesaplanan tutara eklenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, ek maaşların toplamının 12’ye bölünmesi ile aylık tutarı bulmak ve bu miktarı brüt ücrete eklemek gerekir.
Fazla mesai ücreti kural olarak tazminata esas ücrete dahil değildir. Ancak, işveren tarafından daha az kıdem tazminatı ödenmesi amacyla asıl ücretin bir kısmı fazla çalışma ücreti adı altında bordrolaştırılmışsa görünüşteki fazla çalışma ücreti asıl ücretin bir bölümünü teşkil ettiğinden bu durumda fazla çalışma ücreti olarak gösterilen tutarın da dikkate alınması gerekir.
Keza, süreklilik arz eden, örneğin haftalık 45 saat çalışma süresi hafta içinde dolmasına rağmen, eğer Cumartesi günleri de istisnasız bir şekilde çalışma günü ise ve bu gün için ücret hesaplanıp ödenmekte ise bugüne isabet eden ücretin giydirilmiş ücrete dahil edilmesi gerektiği ileri sürülebilecektir. Bu tür çalışmalar kanuna aykırı olmakla ve fazla mesai de süreklilik değil arizilik prensibi kabul edilmekle birlikte bu konuda bir tartışma ve sürpriz bir yargı kararı ile karşılaşılabilir.